Καθολικό Πάσχα στη Μεσόγειο: για μία μοναδική κατανυκτική εμπειρία

Το Καθολικό Πάσχα γιορτάζεται φέτος στις 17 Απριλίου και η δυνατότητα να βιώσουμε από κοντά την κατανυκτική του ατμόσφαιρα συνεπαίρνει, ώστε αξίζει να ταξιδέψουμε και να χαθούμε σε στολισμένους δρόμους, πομπές και δρώμενα κάθε λογής. Δεν χρειάζεται να απομακρυνθούμε πολύ. Πόλος έλξης για μερικά δυνατά βιώματα μπορεί να αποτελέσει η αγαπημένη μας Μεσόγειος, τραβώντας μας προς τη δυτική της αγκάλη και υποσχόμενη στιγμές γεμάτες ερεθίσματα και γνώσεις.

Διάθεση, εισιτήρια και φύγαμε για χώρους υπάιθριας λατρείας και γιορτής, για ένα δραματουργικό μεγαλείο που συγκινεί ψυχή και σώμα.

Μάλτα: Πάσχα στο Νησί των Ιπποτών

Malta

Τη Μεγάλη Εβδομάδα στη Μάλτα οι δρόμοι κατακλύζονται από πιστούς που ακολουθούν την περιφορά της Θλιμμένης Παρθένου, με παπούτσια ή χωρίς. Το απόγευμα της Μεγάλης Πέμπτης, ο Εσταυρωμένος εναποτίθεται στο Is-Sepulkuru, τον αντίστοιχο δικό μας Επιτάφιο, που διακοσμείται με κεριά, λουλούδια και καρπούς. Πλήθος κόσμου συρρέει για προσευχή και προσκύνημα. Το αποκορύφωμα όμως αναφορικά με τις πομπές είναι τη Μεγάλη Παρασκευή, με επτά ταμπλό που αναπαριστούν σκηνές των Παθών με μεγάλα αγάλματα από πεπιεσμένο χαρτί, ντυμένα με βελούδο, να ακολουθούνται από χιλιάδες πιστούς. Το απόγευμα του Μεγάλου Σαββάτου στις εκκλησίες του νησιού λαμβάνει χώρα το «Gloria», ο ψαλμός της Ανάστασης, ενώ η τελική πομπή γίνεται το πρωί της Κυριακής του Πάσχα, με της περιφορά του αγάλματος του αναστημένου πια Χριστού στους δρόμους.

Σαρδηνία

Sardegna

Οι τελετουργίες για τον εορτασμό του Πάσχα στη Σαρδηνία βυθίζονται στις αρχαϊκές τελετουργίες των πληθυσμών της Μεσογείου και συνδέονται με τη λατρεία της αναγέννησης της γης και των εποχών. Οι παγανιστικές θεότητες αποδίδονταν στην καρποφορία της φύσης, αλλά, με την άφιξη της εβραϊκής θρησκείας πρώτα και στη συνέχεια του Χριστιανισμού, η επαφή των διαφορετικών θρησκευτικών πτυχών και των αρχαϊκών τελετουργιών οδήγησε σε έναν ενιαίο εορτασμό που εξακολουθεί να περιβάλλεται με μυστήριο.

Το πρωί της Κυριακής του Πάσχα, στην Ολιένα γίνονται δύο μοναδικές περιφορές των αγαλμάτων του Χριστού και της Παρθένου Μαρίας, που ξεκινούν από την εκκλησία του Αγίου Φραγκίσκου, ακολουθώντας διαφορετικές διαδρομές μέσα στην πόλη, ενώ ο κόσμος τις υποδέχεται χειροκροτώντας κατά μήκος των δρόμων. Κάποιοι μάλιστα βγαίνουν στα παράθυρα και πυροβολούν στον αέρα -το έθιμο, από ό,τι φαίνεται, δεν είναι μόνο κρητικό. Στο Castelsardo, η Ανάσταση γιορτάζεται με μια μεγάλη πομπή που ξεκινά από τα χαράματα και διαρκεί ολόκληρη την ημέρα. Άντρες με άσπρες μοναστηριακές κουκούλες να καλύπτουν τα πρόσωπά τους παρελαύνουν στην πόλη, με τη συνοδεία χορωδιών που ψάλλουν ύμνους. Όταν αρχίσει να νυχτώνει, οι δρόμοι φωτίζονται από εκατοντάδες πυρσούς, που τους κρατούν ντόπιες γυναίκες. Στη συνέχεια, όλοι αποσύρονται για να απολαύσουν το δείπνο τους, το μενού του οποίου παραμένει απαράλλαχτο εδώ και αιώνες, συνοδεία του τοπικού κρασιού nepente.

Σικελία

Sicily

Το Μεγάλο Σάββατο στη Σικελία, λίγα λεπτά μετά τα μεσάνυχτα, όλοι σπεύδουν να γυρίσουν στο σπίτι για να απολαύσουν το παραδοσιακό farsumagru, ένα πικάντικο ρολό από βοδινό. Την Κυριακή του Πάσχα, μετά τον εκκλησιασμό ακολουθούν γλέντια και το μεσημέρι ξεκινούν θρησκευτικές παρελάσεις. Όλες οι εκκλησίες, ακόμα και οι μικρότερες εξ αυτών, έχουν τη δική τους μπάντα. Προτού γυρίσει σπίτι, κάθε οικογένεια επισκέπτεται τον “πατρόνο” της, δηλαδή το πρεσβύτερο μέλος της Μαφίας στο οποίο έχει δηλώσει αφοσίωση. Λόγω της συγκεκριμένης μέρας, απαγορεύεται ρητά να συζητήσουν περί δουλειάς, αλλά το έθιμο θέλει τον αρχηγό της οικογένειας να τον χαιρετά με σεβασμό, να του συστήνει την υπόλοιπη οικογένεια και να δέχεται ως κέρασμα σπιτικό κρασί ή γκράπα.

Ισπανία

Spain

Τελευταία και καλύτερη, η Ισπανία κρατά τα σκήπτρα του πιο κατανυκτικού Πάσχα της Ευρώπης. Η Semana Santa (Μεγάλη Εβδομάδα) αποτελεί ένα καθηλωτικό σύνολο εμπειριών που περιλαμβάνει θρησκευτικές τελετές, γλέντια, ξεφαντώματα, πάντα με το γνωστό ισπανικό πάθος. Την πρωτοκαθεδρία σε αυτό έχει η Σεβίλλη, που ευωδιάζει λιβάνι και αρώματα, μένοντας σχεδόν ξάγρυπνη για οκτώ ημέρες. Χαράματα της Μεγάλης Παρασκευής, πενήντα δύο «hermandades» (αδελφότητες) συμμετέχουν σε μια οργανωμένη πομπή στους δρόμους, την «cofradia», η οποία αρχίζει με τον ύμνο «Cruz de Gula» και ακολουθείται από δύο σειρές «nazarenos» που κρατούν κεριά, λάβαρα και ιερά βιβλία και τραγουδούν τραγούδια φλαμένκο, θρηνητικά για τα Πάθη του Χριστού.

Οι «costaleros» μεταφέρουν δύο «σχεδίες», βάρους δύο τόνων έκαστη, με αναπαραστάσεις σκηνών από τα Πάθη του Χριστού και της Παρθένου Μαρίας. Στο Jerez de los Caballeros, μαγειρεύεται και μοιράζεται τη Μεγάλη Πέμπτη το «cocido extremepo», ένα τεράστιο πιάτο που περιέχει, εκτός των άλλων, 60 κιλά λουκάνικα, 18 κοτόπουλα, 50 κιλά πατάτες και ντομάτες, παϊδάκια 18 χοίρων και ενάμισι αρνί, και συνοδεύεται από 250 κιλά ψωμιού! Στην Κόρδοβα, επιβιώνει ακόμα σε κάποιες γειτονιές το έθιμο των «almiretes»: όταν οι καμπάνες σημάνουν την Ανάσταση, οι γυναίκες χτυπούν τα κουζινικά τους, σηκώνοντας την πόλη στο πόδι!