Göteborg: Γιατί το Γκέτεμποργκ θεωρείται η πιο οικολογική πόλη της Ευρώπης
Η Σουηδία είναι αναμφισβήτητα μια από τις πρώτες χώρες που σου έρχονται στο μυαλό σε ό,τι αφορά το επίπεδο και τον εναλλακτικό τρόπο ζωής των κατοίκων της.
Τα τελευταία χρόνια, μάλιστα, διατηρεί σταθερά τη θέση της στη λίστα με τις 10 πιο χαρούμενες χώρες του κόσμου, πράγμα για το οποίο είναι ιδιαίτερα περήφανοι οι φίλοι μας οι Σουηδοί και όχι άδικα. Είναι οι πρώτοι που εφηύραν τον όρο allemansrätten (freedom to roam), που μεταφράζεται ως το δικαίωμα όλων να έχουν ελεύθερη πρόσβαση στη φύση, αλλά και που διατηρούν ευλαβικά την καθημερινή τους συνήθεια να ξεκλέβουν χρόνο μέσα στη μέρα για τον καθιερωμένο τους καφέ, οπωσδήποτε συνοδευόμενο από κάποιο από τα τοπικά γλυκά. Το fika, όπως ονομάζουν τη συγκεκριμένη συνήθεια, θα έλεγες πως είναι κάτι παραπάνω από ένα απλό διάλειμμα από την εργασιακή ρουτίνα της μέρας. Είναι στάση ζωής.
Οι Σουηδοί φημίζονται για την ικανότητά τους να βλέπουν το ποτήρι πάντα μισογεμάτο, γεγονός που τους επιτρέπει να αντιμετωπίζουν δραστικά και με αποφασιστικότητα ακόμα και δύσκολα θέματα, όπως για παράδειγμα τον όγκο των προβλημάτων που μαστίζουν τον πλανήτη μας.
Σημαντικός λόγος για να εστιάσεις στο Γκέτεμποργκ, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Σουηδίας, είναι ο εναλλακτικός τρόπος ζωής των κατοίκων, ο οποίος θεωρείται τόσο αξιοσημείωτος, με αποτέλεσμα η πόλη να χρίζεται σταθερά τα τελευταία τέσσερα χρόνια ως ο κορυφαίος εναλλακτικός προορισμός στη λίστα του Global Destination Sustainability Index.
Η διάκριση αυτή, που επιβραβεύει την κοινή προσπάθεια και συνεργασία των κατοίκων της πόλης με την τοπική τους αυτοδιοίκηση, έχει ξεκινήσει από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 και οδεύει σταθερά προς ένα κοινό στόχο: να αντιστρέψουν τη φήμη «της πόλης με το θλιβερό λιμάνι, που αποσυντίθεται από τη μόλυνση.»
Χρησιμοποιώντας δημιουργικά μέσα, όπως την τέχνη, τη μουσική και τη γαστρονομία, δημιούργησαν τα θεμέλια ενός νέου οράματος και, με το πέρασμα του χρόνου, οι κάτοικοι του Γκέτεμποργκ κατάφεραν να υιοθετήσουν νέες συνήθειες και να εξελιχθούν στον ακμάζοντα πολιτιστικό κόμβο που είναι σήμερα.
Η βελτίωση της ποιότητας του αέρα και του νερού έπαιξε τόσο σημαντικό ρόλο στη μεταμόρφωση της πόλης, που είχε ως φυσική εξέλιξη να υιοθετηθεί ο εναλλακτικός τρόπος ζωής σε κάθε πτυχή της καθημερινότητας των κατοίκων της .
Αξιοσημείωτο είναι το παράδειγμα των αστικών μέσων μεταφοράς, για τη μετακίνηση του 65% των οποίων γίνεται χρήση ανανεώσιμης ενέργειας. Όταν πάλι οι κάτοικοι δεν επιλέγουν για τη μετακίνησή τους τα μπλε και άσπρα τραμ, που είναι το σήμα κατατεθέν της πόλης, θα τους δεις να περπατάνε κατά μήκος των παραποτάμων, στις φαρδιές και στρωμένες με φύλλα λεωφόρους με τη νεοκλασική αρχιτεκτονική.
Τα μπλε και άσπρα τραμ είναι το σήμα κατατεθέν της πόλης
Όλα τα λεωφορεία από και προς το αεροδρόμιο κινούνται με ανανεώσιμα καύσιμα και σχεδόν κάθε ξενοδοχείο της πόλης θεωρείται φιλικό προς το περιβάλλον, με πιστοποιητικό που συνοδεύεται από ιδιαίτερα αυστηρούς κανονισμούς, τους οποίους πρέπει να τηρεί ευλαβικά όποιος το αποκτήσει.
Το Gothia Towers, για παράδειγμα, παρόλο που με 1200 δωμάτια και πέντε εστιατόρια θεωρείται το μεγαλύτερο ξενοδοχείο της Ευρώπης, θέτει τον πήχη όλο και πιο ψηλά σε ό,τι αφορά τον φιλικό προς το περιβάλλον τρόπο λειτουργίας.
Ολόκληρο το ξενοδοχείο ηλεκτροδοτείται από αιολική ενέργεια -που παράγεται με τη βοήθεια δύο ανεμογεννητριών – και περίπου το 94% του συνολικού όγκου των σκουπιδιών του ανακυκλώνεται. Τα σκουπίδια από τις κουζίνες λιπασματοποιούνται, διασπώνται και μετατρέπονται σε βιολογικό αέριο, το οποίο με τη σειρά του χρησιμοποιείται για να καλύψει τις ενεργειακές ανάγκες για τη λειτουργία των κουζινών αυτών. Φυσικά, επικίνδυνές χημικές ουσίες και προϊόντα αποφεύγεται, στην πλειοψηφία τους, να χρησιμοποιούνται για τις ανάγκες του ξενοδοχείου.
Το αποτέλεσμα είναι ομολογουμένως εντυπωσιακό για ξενοδοχείο τέτοιου μεγέθους, παρ’ όλα αυτά δεν σε ξαφνιάζει ιδιαίτερα, αν λάβεις υπόψιν σου τα συνολικά επιτεύγματα της πόλης.
Πολλά εστιατόρια της πόλης ανοίγουν επίσης τον δρόμο για την καθιέρωση της βιώσιμης κουζίνας, όπως για παράδειγμα το «VRÅ», που έχει στο μενού του πιάτα εμπνευσμένα από την αρχαία ιαπωνική παράδοση, σερβιρισμένα με σουηδικές πινελιές.
Η σεφ του εστιατορίου, Sofia Olsson, όταν ανακάλυψε πως η ίδια ποικιλία στρειδιών που χρησιμοποιούνταν στα τοπικά εστιατόρια και συνήθως εισάγονταν από τη Γαλλία ήταν διαθέσιμα στις σουηδικές δυτικές ακτές, βάλθηκε να αποδείξει πως τα τοπικά προϊόντα είναι καλύτερα. Προσπάθεια που χρειάστηκε περίπου ενάμιση χρόνο, αλλά στέφθηκε στο τέλος με επιτυχία.
Μάλιστα, κατάφερε να κάνει τα ντόπια στρείδια trend σε ολόκληρη τη Σουηδία, καθώς και να κερδίσει βραβείο ευρηματικότητας και βιωσιμότητας, ως προμηθεύτρια.
«Μου αρέσει να ανακαλύπτω καινούργιους τρόπους για να κάνω πράγματα», εξήγησε σε συνέντευξη της. «Εστιάζω στη λύση αντί για το πρόβλημα και στο να βρίσκω προϊόντα που είναι πιο λογικό να σερβίρουμε στους πελάτες.»
Τον ίδιο τρόπο σκέψης θα τον συναντήσεις γενικότερα σε ολόκληρη την πόλη. Όπως, για παράδειγμα, στο μικρό αλλά ιδιαίτερα ευχάριστο μπιστρό Natur, που καλύπτει εξ ολοκλήρου τον φωτισμό του με κεράκια. Σε ό,τι αφορά το μενού, θα βρεις την πλειοψηφία των πιάτων τους να σερβίρονται με λαχανικά από τις γύρω περιοχές και το κρασί τους είναι μόνο βιολογικό.
«Οι παραγωγοί κρασιού, όσο αποκτούν όλο και περισσότερη εμπειρία, τόσο συνειδητοποιούν ότι πολλές από τις διεργασίες των εμφιαλωμένων κρασιών δεν είναι απαραίτητες», όπως εξήγησε ο μάνατζερ του μπιστρό, Bjorn Boman.
H ίδια οικολογική συνείδηση δεν θα μπορούσε φυσικά να λείπει από τον χώρο της ένδυσης. Η εταιρεία Nudie Jeans ιδρύθηκε στο Γκέτεμποργκ και προωθεί ένα ισχυρό, οικολογικό μήνυμα χρόνια τώρα. Όλα τα παντελόνια της είναι φτιαγμένα από 100% οργανικό βαμβάκι, για παράδειγμα. Σε όλα τα υποκαταστήματα της εταιρείας υπάρχει ειδικά διαμορφωμένος χώρος, όπου προσφέρεται δωρεάν τροποποίηση των ρούχων, ενώ παράλληλα μπορείς να βρεις στοκ από παλαιότερα σχέδια που μπορείς να αγοράσεις.
Σχετικά πρόσφατα, ξεκίνησαν και εποχικά μαγαζιά, όπως το Atacac, να στοχεύουν σε αλλαγή του τρόπου παραγωγής και πώλησης των ρούχων τους, υιοθετώντας τρισδιάστατες εικονικές αναπαραστάσεις για κάθε ρούχο. Έτσι, κάθε καινούργιο ρούχο τιμολογείται και παράγεται κατά παραγγελία, ώστε να αποφευχθούν οι άσκοπες σπατάλες.
Αυτό που συνδέει όλες τις παραπάνω ενέργειες δεν είναι άλλο από τη φρέσκια προσέγγιση που προσπαθεί να υιοθετήσει ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων, που οραματίζονται να φέρουν την αλλαγή ουσιαστικά και με πράξεις, τόσο σε ατομικό επίπεδο, όσο και ως σύνολο.
Αυτό είναι ίσως και το σημαντικότερο μάθημα που παίρνεις μαζί σου, όταν επισκέπτεσαι αυτήν την -ίσως εκκεντρική για κάποιους- φιλόξενη πόλη. Εδώ, η κοινωνική και η οικολογική βιωσιμότητα είναι εξίσου σημαντικές. Ένα περιβάλλον, το οποίο σε ενθαρρύνει και σε υποστηρίζει να δοκιμάσεις καινούργια πράγματα, αφήνει χώρο να ανθίσουν εξαιρετικές ιδέες.
Με μία επίσκεψή σου στο Γκέτεμποργκ μπορεί να μην αποφύγεις τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, θα βεβαιωθείς όμως, σίγουρα, πως υπάρχουν βιώσιμες λύσεις για να ζεις πιο οικολογικά, και αυτό από μόνο του είναι ανεκτίμητο, σε μία περίοδο που υπάρχει τόσο ανάγκη να εξερευνήσουμε και να μάθουμε όλοι μας καινούργια πράγματα, ώστε να μπορέσουμε να οδεύσουμε προς ένα καλύτερο μέλλον.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το Γκέτεμποργκ μπορείς να μπεις εδώ.
